AMP, daha önce bilinen adıyla Accelerated Mobile Pages, hızlı yüklenen ve mobil cihazlarda mükemmel bir kullanıcı deneyimi sunan web sayfaları oluşturmayı amaçlayan açık kaynaklı bir HTML çerçevesidir. AMP teknolojisi, web sayfalarının sadeleştirilmiş ve optimize edilmiş versiyonlarını oluşturarak hem yükleme hızını artırır hem de kullanıcıların mobil cihazlarda daha hızlı ve sorunsuz bir şekilde içeriklere erişmesini sağlar.

AMP sayfaları, geleneksel web sayfalarına göre daha basit ve hafif yapıdadır. Bu sayede, daha az veri kullanarak daha hızlı yüklenirler ve özellikle mobil ağ bağlantılarında performansı artırırlar. AMP’nin temel hedefi, kullanıcıların yavaş yüklenen sayfalarda yaşadığı hayal kırıklığını azaltmak ve bu sayede genel web deneyimini iyileştirmektir.

Bu çerçeve, geliştiricilere belirli sınırlamalar ve kurallar getirerek, web sayfalarının gereksiz kod ve bileşenlerden arındırılmasını sağlar. Örneğin, AMP sayfalarında kullanılan HTML, CSS ve JavaScript kütüphaneleri belirli kısıtlamalarla düzenlenmiştir. Bu kısıtlamalar, sayfa yüklenme sürelerini minimuma indirmek için getirilmiştir ve AMP sayfalarının, kullanıcılara anında yanıt veren bir deneyim sunmasını sağlar.

AMP Nasıl Ortaya Çıktı?

Google, rekabetçi dijital içerik platformlarına bir alternatif sunmak amacıyla AMP (Accelerated Mobile Pages) adlı açık kaynak projesini başlattı. Bu hamle, Facebook Instant Articles ve Apple News gibi rakip platformların sunduğu hızlı yüklenen ve kolay tüketilebilen içerik oluşturma imkanlarına karşı bir yanıt olarak gelişti. Her iki platform da yayıncılara, kullanıcıların içeriklere hızla erişmesini sağlayacak araçlar sunuyordu. Google, bu rekabette yerini almak ve web deneyimini daha da iyileştirmek için AMP’yi devreye soktu.

Ne Zaman Hayatımıza Girdi?

Google, AMP projesini ilk kez 2016 yılında hayata geçirdi ve mobil arama sonuçlarında sunmaya başladı. Bu yenilik, AMP sayfalarının Arama Motoru Sonuç Sayfaları (SERP’ler) üzerinde belirgin bir şekilde yer almasını sağladı. Özellikle, AMP sayfaları “Top Stories” bölümünde öncelikli olarak gösterilmeye başlandı. Bu bölüm, haber ve güncel olaylarla ilgili içeriklerin yer aldığı, kullanıcıların hızlıca erişip tüketebildiği bir alandır. AMP’nin entegrasyonu sayesinde, kullanıcılar arama sonuçlarında hızlı yüklenen ve optimize edilmiş sayfalara yönlendirildi.

AMP’nin SERP’lerdeki bu özel konumu, yayıncılar için de büyük bir fırsat yarattı. AMP sayfalarının hızlı yüklenme süreleri ve mobil cihazlarda mükemmel performans göstermesi, kullanıcı memnuniyetini artırdı ve bu da yayıncıların içeriklerine daha fazla erişim sağladı. Google’ın AMP’yi sunma stratejisi, web deneyimini hızlandırma ve mobil cihazlarda erişimi kolaylaştırma hedefine önemli bir katkı sağladı. Böylece, kullanıcılar aradıkları bilgilere ve haberlere hızla ulaşabilirken, yayıncılar da geniş bir kitleye daha etkin bir şekilde ulaşma fırsatını elde etti.

İlk Etapta AMP

AMP, başlangıçta özellikle haber yayıncıları düşünülerek tasarlanmıştı. Bu platform, haber içeriklerinin hızlı ve sorunsuz bir şekilde kullanıcıya ulaştırılmasını sağlamak amacıyla geliştirildi. Ancak, AMP’nin sağladığı avantajlar ve esneklik, zamanla yalnızca haber siteleriyle sınırlı kalmayarak daha geniş bir kullanım alanına yayıldı.

AMP’nin başlangıçtaki odağı, haber yayıncılarının içeriklerini hızlı ve verimli bir şekilde sunmalarına yardımcı olmaktı. Bu sayede, kullanıcılar güncel haberlere ve makalelere hızla erişebiliyor, yayıncılar ise içeriklerinin daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlayabiliyordu. Ancak, AMP’nin sağladığı hızlı yükleme süreleri ve mobil uyumluluk özellikleri, diğer web sayfaları için de büyük bir potansiyel taşıyordu.

Bu nedenle, AMP zamanla evrim geçirerek farklı türdeki web sayfalarını da kapsayacak şekilde genişletildi. Artık sadece haber siteleri değil, bloglar, e-ticaret siteleri, portfolyo sayfaları ve daha birçok türde web sayfası AMP teknolojisinden faydalanabiliyor. Bu genişleme, AMP’nin sunduğu avantajların daha fazla web geliştiricisi ve site sahibi tarafından kullanılmasını sağladı.

İnternet Deneyimini İyileştirmek İçin AMP

AMP’nin bu genişletilmiş kullanım alanı, internet üzerindeki genel deneyimi iyileştirmeye yönelik önemli bir adım oldu. Farklı türdeki web sayfalarının da AMP teknolojisini benimsemesiyle, kullanıcılar daha hızlı ve etkili bir web deneyimi yaşama imkanına kavuştu. Web geliştiricileri ve site sahipleri ise, içeriklerinin daha hızlı yüklenmesi ve mobil cihazlarda daha iyi performans göstermesi sayesinde, kullanıcı memnuniyetini artırabildiler. Böylece, AMP başlangıçtaki hedeflerinin ötesine geçerek, geniş bir yelpazedeki web siteleri için değerli bir araç haline geldi.

AMP Nasıl Çalışır?

AMP çerçevesi üç temel bileşenden oluşur:

• AMP HTML
• AMP JavaScript
• AMP Cache

AMP HTML

AMP HTML, web sayfalarının hızlı ve verimli bir şekilde yüklenmesini sağlamak amacıyla belirli kısıtlamalar getiren özel bir HTML türüdür. AMP’nin temel hedefi, web sayfalarının performansını artırmak ve kullanıcıların içeriklere daha hızlı erişmesini sağlamaktır. Bu amaca ulaşmak için, AMP HTML, sayfaların yavaşlamasına neden olabilecek çeşitli öğeleri ve özellikleri kaldırır veya değiştirir.

AMP HTML, geleneksel HTML’den farklı olarak, belirli kurallara ve kısıtlamalara tabiidir. Örneğin, bazı JavaScript kütüphanelerinin kullanımı sınırlandırılmıştır ve yalnızca AMP tarafından sağlanan JavaScript bileşenleri kullanılabilir. Bu sınırlama, sayfa yükleme sürelerini azaltarak daha hızlı bir kullanıcı deneyimi sunar. Ayrıca, AMP HTML’de CSS’nin boyutu da sınırlıdır ve bu da stil dosyalarının daha hızlı işlenmesini sağlar.

AMP, web sayfalarının hızlı yüklenmesi için diğer optimizasyon tekniklerini de kullanır. Örneğin, dış kaynaklardan yüklenen yazı tipleri, AMP sayfalarında öncelikli olarak işlenir ve bu da sayfanın genel yükleme süresini iyileştirir. Aynı şekilde, medya öğeleri (resimler, videolar vb.) sayfa yükleme süresine olumsuz etkide bulunmamak için yalnızca kullanıcı tarafından görünür olduklarında yüklenir. Bu teknik, sayfanın ilk yüklenme süresini önemli ölçüde azaltır.

AMP HTML’nin getirdiği bu kısıtlamalar ve optimizasyonlar, web sayfalarının daha hızlı ve kullanıcı dostu olmasını sağlar. Web geliştiricileri, AMP’nin sağladığı bu çerçeveyi kullanarak, daha hızlı yüklenen, daha az veri tüketen ve mobil cihazlarda daha iyi performans gösteren sayfalar oluşturabilirler. Bu da kullanıcıların, özellikle mobil cihazlarda, daha hızlı ve sorunsuz bir web deneyimi yaşamalarına olanak tanır.

Temel olarak, AMP HTML belgeleri şunları içermelidir:

• <!doctype html> ile başlamalıdır (tarayıcıya ne tür bir belge beklendiğini bildirmek için).
• Üst düzeyde bir <html ⚡> veya <html amp> etiketi içermelidir (AMP HTML sayfası olduğunu belirtmek için).
• <head> ve <body> etiketlerini içermelidir (belgenin içeriğini tanımlamak için, örneğin başlıklar, paragraflar, resimler, bağlantılar, tablolar, vb.).
• <link rel=”canonical” href=”URL”> etiketi içermelidir (sayfanın normal HTML sürümünü belirtmek veya normal bir sayfa yoksa kendisine bağlantı vermek için).
• <meta charset=”utf-8″> etiketi içermelidir (karakter kodlamasını belirtmek için).
• <meta name=”viewport” content=”width=device-width”> etiketi içermelidir (tarayıcıya sayfanın boyutlarını nasıl kontrol edeceği konusunda talimat vermek için).
• <script async src=”https://cdn.ampproject.org/v0.js”><script> etiketi içermelidir (temel kütüphaneye uzantılar eklemek için).
• Head etiketinde AMP boilerplate kodunu içermelidir (head > style[amp-boilerplate] ve noscript > style[amp-boilerplate]).

AMP JavaScript

JavaScript kullanımı konusunda dikkatli olmak önemlidir çünkü aşırı miktarda JavaScript, web sayfalarını yavaşlatıp tepkisiz hale getirebilir. Bununla birlikte, AMP’nin sunduğu çerçeveler ve bileşenler, JavaScript kodu yazmadan veya üçüncü taraf kütüphanelerini içe aktarmadan bile hızlı ve etkili bir şekilde sayfalar oluşturmanızı sağlar.

AMP’nin JavaScript kütüphanesi, sayfa performansını optimize etmek ve hızlı yükleme süreleri sağlamak için tasarlanmıştır. Bu kütüphane, geliştiricilere zengin içerikler eklemelerine ve kullanıcı etkileşimlerini artırmalarına olanak tanırken, sayfa yükleme sürelerini olumsuz yönde etkileme riskini minimize eder.

Bu çerçeveler ve bileşenler, web sayfalarının deneyimini önemli ölçüde geliştirir. Kullanıcılar, hızlı yüklenen ve sorunsuz çalışan sayfalarda gezinirken daha keyifli bir deneyim yaşarlar. Ayrıca, AMP’nin JavaScript kütüphanesi, kullanıcı etkileşimlerini optimize ederek, kullanıcıların istedikleri içeriğe daha hızlı ve daha kolay erişmelerine yardımcı olur.

AMP Cache

AMP Önbelleği, kullanıcıların isteği olmadan AMP sayfalarını ön yükleme ve ön işleme yapan bir proxy tabanlı içerik dağıtım ağıdır (CDN). Bu önbellek sistemi, site hızını artırmak için önemli bir rol oynar çünkü farklı sunuculardan birden çok parçanın aynı anda yüklenmesine izin verir ve ziyaretçilerin sitenizi kendilerine en yakın sunucudan yüklemelerine olanak tanır. Sonuç olarak, sitenin süper hızlı yüklenmesini sağlar.

Google AMP Önbelleği ve Bing AMP Önbelleği gibi iki ana sağlayıcı bulunmaktadır. Bu platformlar, AMP formatını kullandığınızda sayfalarınızı önbelleğe alır. Önbellek sağlayıcıları, AMP sayfanızı <html ⚡> veya <html amp> etiketi aracılığıyla algılayabilir ve içeriğini önbelleğe alabilir. Ayrıca, yayıncılar, sayfalarını AMP Önbelleği’ne manuel olarak ekleyebilir (bu sadece Google AMP Önbelleği için geçerlidir). Diğer platformlar, önbelleğe alınmış AMP sayfalarına URL’leri aracılığıyla erişebilirler.

Örneğin, The Guardian gibi bir yayının herhangi bir haber hikayesinin sonuna /amp eklerseniz, AMP sürümünü görebilirsiniz. Bu önbellek sistemi, kullanıcıların daha hızlı ve sorunsuz bir şekilde içeriğe erişmelerini sağlar ve web sitesi sahiplerine daha iyi bir kullanıcı deneyimi sunma fırsatı verir